วิธีออกแบบ Universal Design สำหรับผู้พิการ

การออกแบบสากล (Universal Design) เป็นแนวคิดในการสร้างสิ่งแวดล้อม ผลิตภัณฑ์ บริการ และข้อมูล ที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและใช้งานได้อย่างสะดวก ไม่จำกัดเพศ อายุ หรือความสามารถทางร่างกายและจิตใจ โดยเฉพาะผู้พิการ ซึ่งแนวคิดนี้ช่วยลดอุปสรรคและสร้างความเท่าเทียมในสังคม

ความสำคัญของ Universal Design สำหรับผู้พิการ

ผู้พิการมักเผชิญกับข้อจำกัดในการเข้าถึงอาคาร สถานที่สาธารณะ เทคโนโลยี หรือข้อมูล หากไม่มีการออกแบบที่เหมาะสม ทำให้ผู้พิการต้องพึ่งพาผู้อื่นหรือไม่สามารถใช้สิ่งนั้นได้อย่างเต็มที่ ดังนั้นการสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับ Universal Design จึงสำคัญเพื่อทำให้

• ลดความไม่สะดวกและอุปสรรค เช่น ทางลาดสำหรับผู้ใช้รถเข็น หรือปุ่มขนาดใหญ่สำหรับคนสายตาไม่ดี
• เพิ่มความเท่าเทียมทางสังคม ให้ผู้พิการเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ได้เหมือนคนทั่วไป
• ส่งเสริมความมั่นใจและความเป็นอิสระ ผู้พิการสามารถทำกิจกรรมประจำวันได้ด้วยตนเอง

สรุปสั้น ๆ สำหรับหลักการ 7 ประการของ Universal Design สำหรับผู้พิการ

1. การใช้งานโดยทุกคน (Equitable Use)

ออกแบบให้ทุกคนสามารถใช้งานได้เท่าเทียม เช่น ทางลาดที่มีความชันตามมาตรฐาน เพื่อให้ผู้ใช้รถเข็นสามารถขึ้น-ลงได้อย่างปลอดภัย และใช้ประตูเดียวกับคนทั่วไปโดยไม่ต้องแยกทางเข้า

2. ความยืดหยุ่นในการใช้งาน (Flexibility in Use)

รองรับความสามารถและวิธีการใช้งานที่หลากหลาย เช่น ปุ่มกดลิฟท์ที่สามารถกดได้ทั้งมือและศอก หรือมีระบบสั่งงานด้วยเสียงสำหรับผู้ที่เคลื่อนไหวลำบาก

3. การใช้งานง่ายและเข้าใจง่าย (Simple and Intuitive Use)

ออกแบบให้เข้าใจได้โดยไม่ต้องอธิบายมาก เช่น ป้ายบอกทางที่ใช้สัญลักษณ์สากล เช่น รูปเก้าอี้รถเข็น พร้อมลูกศรขนาดใหญ่ เพื่อช่วยให้ผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางสายตามองเห็นและเข้าใจได้ทันที

4. การรับรู้ข้อมูลที่ชัดเจน (Perceptible Information)

ให้ข้อมูลผ่านหลายช่องทาง เพื่อรองรับข้อจำกัดของผู้ใช้แต่ละคน เช่น สัญญาณไฟและเสียงเตือนในลิฟท์ เพื่อให้ผู้พิการทางการได้ยินหรือทางสายตารับรู้ข้อมูลได้เท่าเทียมกัน

5. ความทนทานต่อความผิดพลาด (Tolerance for Error)

ลดความเสี่ยงจากการใช้งานผิดพลาดหรืออุบัติเหตุ เช่น ระบบประตูอัตโนมัติที่มีเซ็นเซอร์หยุดการปิดเมื่อมีรถเข็นหรือไม้เท้าอยู่ในระยะ เพื่อป้องกันการหนีบหรือการชน

6. การใช้พลังงานอย่างประหยัดและมีประสิทธิภาพ (Low Physical Effort)

ลดความจำเป็นในการออกแรงมากเกินไปในการใช้งาน เช่น ประตูบานเลื่อนอัตโนมัติ หรือปุ่มเปิดประตูที่ต้องใช้แรงเพียงเล็กน้อย เหมาะสำหรับผู้พิการทางแขนหรือผู้สูงอายุ

7. ขนาดและพื้นที่เหมาะสม (Size and Space for Approach and Use)

มีพื้นที่เพียงพอสำหรับผู้ใช้รถเข็นและอุปกรณ์ช่วยเหลือ เช่น ห้องน้ำสาธารณะที่มีพื้นที่หมุนรถเข็นได้ 360 องศา และมีราวจับในตำแหน่งที่เหมาะสม

ตัวอย่าง วิธีออกแบบ Universal Design สำหรับผู้พิการ ในพื้นที่สาธารณะต่าง ๆ

1. สถานีรถไฟ / รถไฟฟ้า

สถานีรถไฟเป็นพื้นที่สาธารณะที่ทุกคนต้องใช้ ไม่ว่าจะเป็นผู้พิการหรือผู้สูงอายุ

• ทางเข้า–ออก: มีทางลาดความชันมาตรฐาน และประตูอัตโนมัติที่กว้างเพียงพอสำหรับรถเข็นไฟฟ้า
• ป้ายบอกทาง: ใช้ตัวอักษรขนาดใหญ่ สีตัดกัน และมีสัญลักษณ์สากล
• ชานชาลา: มีแถบพื้นต่างสัมผัส (tactile paving) เตือนระยะห่างจากขอบ และราวจับสำหรับผู้สูงอายุ
• ลิฟท์ผู้พิการ: กว้างพอสำหรับรถเข็นและผู้ช่วย ปุ่มมีตัวอักษรเบรลล์และเสียงประกาศชัดเจน

ตัวอย่างลิฟท์ผู้พิการ ลิฟท์รุ่น Cibes UNO

ลิฟท์ระบบสกรู มีกระจกรอบด้าน โดยโครงสร้างทำจากเหล็ก มีความทนทาน แข็งแรงพิเศษ มีผนัง High-back ที่สูง 1300 mm มาพร้อมกับความปลอดภัยมาตรฐานยุโรป EN81-41 เป็นลิฟท์อีกหนึ่งรุ่นที่มีแผงควบคุมระบบปุ่มกด โดยมีผิวสัมผัสอักษรเบรลล์ เหมาะสำหรับคนพิการทางสายตาโดยเฉพาะ มีขนาดลิฟท์ให้เลือกมากถึง 41 ขนาด การออกแบบสไตล์สแกนดิเนเวียน เข้ากับบ้านได้หลากหลายสไตล์

2. ห้างสรรพสินค้า

พื้นที่ที่ทุกคนสามารถเข้ามาใช้บริการและพักผ่อนได้อย่างเท่าเทียม

• ทางเข้า: มีประตูเลื่อนอัตโนมัติและพื้นที่ราบเชื่อมต่อจากลานจอดรถผู้พิการ
• ทางเดิน: กว้าง เรียบ ไม่มีสิ่งกีดขวางหรือพื้นต่างระดับ
• ลิฟต์: มีปุ่มอยู่ในระดับที่ผู้ใช้รถเข็นเอื้อมถึงได้ พร้อมเสียงและแสงประกอบ
• ห้องน้ำสาธารณะ: มีห้องสำหรับผู้พิการโดยเฉพาะ มีราวจับ พื้นกันลื่น และพื้นที่หมุนรถเข็นได้ 360°

การออกแบบแบบนี้ช่วยให้ผู้พิการและผู้สูงอายุสามารถใช้บริการได้โดยไม่ต้องพึ่งผู้อื่น

3. สวนสาธารณะ / สวนหย่อม

พื้นที่พักผ่อนที่ควรเปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงได้

• ทางเดิน: เรียบ กว้าง ไม่มีขอบต่างระดับ และใช้วัสดุป้องกันการลื่น
• จุดพัก: มีม้านั่งพร้อมพื้นที่สำหรับจอดรถเข็น และมีร่มเงาในจุดพัก
• ป้ายบอกทาง: ใช้สีตัดกัน ตัวอักษรใหญ่ และมีแผนที่แบบสัมผัสสำหรับผู้พิการทางสายตา
• ห้องน้ำและทางเข้า: มีทางลาดจากลานจอดรถและห้องน้ำที่รองรับผู้ใช้รถเข็น

การออกแบบเช่นนี้ช่วยให้ทุกคน โดยเฉพาะผู้พิการทางร่างกายและผู้สูงอายุ ได้เพลิดเพลินกับธรรมชาติอย่างเท่าเทียม

4. โรงพยาบาล

สถานที่ที่ต้องให้ทุกคนเข้าถึงบริการได้อย่างปลอดภัย

• ทางเข้า: ทางลาดมาตรฐานและประตูอัตโนมัติสำหรับผู้ใช้รถเข็น
• ห้องตรวจและห้องพัก: โต๊ะและเตียงปรับระดับได้ พร้อมพื้นที่รอบเตียงสำหรับการเข้าถึงด้วยรถเข็น และระบบเรียกพยาบาลที่กดได้จากระดับเตียง
• ป้ายบอกทาง: มีสีตัดกัน ตัวอักษรใหญ่ และเสียงประกาศชัดเจน
• ลิฟต์: กว้าง มีราวจับ ปุ่มมีอักษรเบรลล์ และเสียงประกาศแต่ละชั้น

สิ่งเหล่านี้ช่วยให้ผู้พิการและผู้ป่วยที่มีข้อจำกัดด้านร่างกายได้รับการดูแลอย่างเท่าเทียม

ตัวอย่างลิฟท์ขนาดใหญ่ใส่เตียงผู้ป่วย ลิฟท์รุ่น Cibes Extra

ลิฟท์ระบบสกรู มีกระจก 3 ด้าน สำหรับรุ่นนี้จะมีความพิเศษที่รองรับน้ำหนักได้สูงสุด 500 กิโลกรัม ถึง 1,000 กิโลกรัม และมีขนาดให้เลือก 4 ขนาดเท่านั้น เป็นลิฟท์อีกหนึ่งรุ่นที่มีแผงควบคุมระบบปุ่มกด ที่มีขนาดใหญ่ เห็นได้ชัด ตามกฏหมายของประเทศไทยอีกด้วย

พื้นลิฟท์ของ Cibes Extra มี 2 แบบให้เลือกได้แก่ แบบอลูมิเนียม และแบบพื้นไวนิล ทำให้ตอบโจทย์การใช้งานสำหรับโรงพยาบาลที่ต้องรับน้ำหนักของเตียงโดยสารอีกด้วย

5. อาคารสำนักงาน / หน่วยงานราชการ

พื้นที่ที่คนทุกกลุ่มควรเข้าถึงและใช้บริการได้อย่างเท่าเทียม

• ทางเข้า: ทางลาดและประตูอัตโนมัติสำหรับรถเข็น
• เคาน์เตอร์บริการ: มีสองระดับความสูง เพื่อให้ผู้ใช้รถเข็นสามารถติดต่อได้สะดวก
• ลิฟต์และบันได: มีราวจับ ปุ่มลิฟต์ในระดับเอื้อมถึง พร้อมเสียงประกาศแต่ละชั้น
• ห้องน้ำ: ห้องผู้พิการมีราวจับ พื้นไม่ลื่น และพื้นที่หมุนรถเข็นได้
• ระบบเตือนภัย: ใช้สัญญาณทั้งเสียงและไฟกระพริบเพื่อให้ทุกคนรับรู้ได้

การออกแบบแบบนี้ทำให้สำนักงานเป็นพื้นที่ที่ทุกคนทำงานและรับบริการได้อย่างเท่าเทียม

หากคุณสนใจลิฟท์บ้าน สามารถติดต่อได้ที่ บริษัท ซีเบส ลิฟท์ (ประเทศไทย) จำกัด

Showroom ลิฟท์ที่กรุงเทพฯ

2113, 1 ถนนเพชรบุรีตัดใหม่ แขวงบางกะปิ เขตห้วยขวาง จังหวัดกรุงเทพมหานคร 10310

Showroom ลิฟท์ที่เชียงใหม่

123/6 หมู่ 15 ถนนชลประทาน ตำบลสุเทพ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ 50200

Showroom ลิฟท์ที่ภูเก็ต

20/82 (Park plaza D) หมู่ 2 ถนนเทพกระษัตรี ตำบลเกาะแก้ว อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต 83000

---

ข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับลิฟท์บ้านระบบสกรูของเรา สามารถติดต่อเราได้ที่ https://www.cibeslift.co.th/homelift-form เพื่อรับการติดต่อกลับพร้อมนำเสนอราคา